PKK-Turkije wapenstilstand biedt nieuwe hoop voor verlaten dorpen in Bradost én Behdina
Een mogelijke wapenstilstand tussen de Koerdische PKK en Turkije kan nieuw leven blazen in tientallen dorpen in het noorden van Irak die jarenlang te lijden hadden onder grensoverschrijdend geweld. Niet alleen in de regio Bradost, maar ook in het aangrenzende Behdina-district hopen bewoners op terugkeer naar hun dorpen, die door het aanhoudende conflict grotendeels onbewoonbaar zijn geworden.
Vernielde dorpen, verdeelde families
De gevolgen van het decennialange conflict tussen Turkije en de PKK reiken veel verder dan de frontlinies. In het Sidakan-district, gelegen in de bergachtige Bradost-regio op het drielandenpunt met Iran en Turkije, zijn meer dan 180 dorpen volledig ontvolkt. Maar ook in Behdina, in het noordwesten van de Koerdische Autonome Regio, zijn tientallen dorpen verlaten uit angst voor luchtaanvallen en militaire operaties.
“We kunnen al jaren niet terug naar ons dorp,” zegt Shivan Namiq, afkomstig uit het gebied rond Amadiya in Behdina. “Er zijn gevechten, bombardementen, en we weten nooit of ons dorp het volgende doelwit is. We hebben ons leven noodgedwongen elders opgebouwd, maar we zijn nooit gestopt met verlangen naar terugkeer.”
Verzoeken genegeerd
De Koerdische autoriteiten in Irak hebben in het verleden herhaaldelijk zowel de PKK als Turkije verzocht hun strijd niet op Koerdisch grondgebied uit te vechten. Die oproepen lijken tot nu toe weinig effect gehad te hebben. “Onze regio is geen oorlogsterrein,” stelde een woordvoerder van de Koerdische Regionale Regering. “Maar onze waarschuwingen zijn keer op keer genegeerd.”
De aanhoudende aanwezigheid van de PKK in bergachtige grensgebieden biedt Turkije volgens eigen zeggen aanleiding voor militaire interventies. In de praktijk heeft dat geleid tot de oprichting van tientallen Turkse legerposten diep in Iraaks-Koerdisch gebied tot woede van veel Koerden, die dat zien als een aantasting van hun autonomie en territoriale integriteit.
“Wat begon als een conflict tussen twee partijen, heeft ons land veranderd in een militair niemandsland,” zegt bewoner Bewar Tofiq uit de regio Zakho. “Wij zijn de prijs aan het betalen.”
Economisch en cultureel verlies
De dorpen in Bradost en Behdina zijn van oudsher afhankelijk van landbouw, veeteelt en kleinschalig toerisme. De permanente aanwezigheid van gewapende groepen en herhaaldelijke Turkse luchtaanvallen maken een normaal bestaan vrijwel onmogelijk. Boerderijen zijn verlaten, boomgaarden verschroeid, wegen onbegaanbaar.
Burgemeester Ihsan Chalabi van Sidakan benadrukt dat vrede niet alleen de terugkeer van bewoners betekent, maar ook economische heropleving. “We hebben zoveel potentieel onze natuur, onze cultuur, ons land. Maar zolang de kogels blijven vliegen, blijft dat allemaal onbenut.”
Voorzichtige hoop
Hoewel een formele aankondiging van vredesonderhandelingen nog uitblijft, groeit de hoop onder bewoners en lokale bestuurders dat een wapenstilstand eindelijk in zicht is. De herinnering aan eerdere mislukte pogingen maakt velen voorzichtig, maar de roep om vrede is sterker dan ooit.
“In Bradost en Behdina delen we hetzelfde lot,” zegt Shvan Namiq. “Als er echt vrede komt, dan keren we allemaal terug. Niet alleen naar onze huizen, maar naar een toekomst.”
Foto: Jamal Rustayi
