Barzani en Erdogan benadrukken strategisch partnerschap tijdens topoverleg in Ankara
De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft donderdag de president van Koerdistan, Nechirvan Barzani, ontvangen in Ankara. Het overleg, dat zowel politieke als economische thema’s besloeg, onderstreept Barzani’s groeiende rol als bemiddelaar in de regio en de strategische betekenis van de banden tussen Erbil en Ankara.
“Het was een waardevolle gelegenheid om van gedachten te wisselen over regionale vraagstukken en de hechte strategische banden tussen Irak, Koerdistan en Turkije,” schreef Barzani na afloop van de ontmoeting op X (voorheen Twitter). “We bespraken ook manieren om onze samenwerking verder te verdiepen en vrede, stabiliteit en welvaart in de regio te bevorderen.”
Economische verwevenheid
Koerdistan en Turkije onderhouden al meer dan twee decennia intensieve betrekkingen, die zijn uitgegroeid van voorzichtige diplomatie tot een stevig strategisch partnerschap. Centraal hierin staat de Kirkuk–Ceyhan pijpleiding, die Koerdische olie naar de wereldmarkten vervoert via de Turkse Middellandse Zeehaven Ceyhan.
De route is van groot belang voor de begroting van Koerdistan én versterkt Turkije’s rol als regionaal energieknooppunt tussen het Midden-Oosten en Europa.
Ook op handelsvlak is de verwevenheid groot. Turkije is de grootste handelspartner van Koerdistan. Meer dan de helft van de buitenlandse bedrijven in Koerdisten en Noord-Irak is Turks, en duizenden Turkse ondernemers en werknemers zijn er actief. Volgens cijfers van het Iraakse ministerie van Handel beliep de handelsomzet tussen Irak en Turkije in de eerste helft van dit jaar bijna 7 miljard dollar, waarvan het overgrote deel via de Koerdische grensovergangen loopt.
Politiek en veiligheid
Naast economische samenwerking stond ook de politieke en veiligheidsdialoog centraal. Barzani sprak eerder op de dag met de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Hakan Fidan, waarbij de nadruk lag op verdere coördinatie op het gebied van veiligheid en regionale stabiliteit.
De timing van Barzani’s bezoek is significant. De Iraakse parlementsverkiezingen op 11 november naderen, en volgens de Turkse onderzoeker Ziryan Rojhelati speelt Ankara nauwlettend in op de positie van de Koerdische Democratische Partij (KDP), waar Barzani een sleutelrol in vervult. Turkije steunt het aanblijven van premier Mohammed Shia’ al-Sudani en hecht belang aan Erbils politieke koers in Bagdad.
Vredesproces en regionale rol
Een belangrijk onderwerp van gesprek was bovendien het vredesproces tussen Ankara en de Koerdische Arbeiderspartij (PKK). Na vier decennia van gewapend conflict verklaarde de PKK zich in mei formeel ontbonden, na een oproep van haar gevangen leider Abdullah Öcalan om de strijd via politieke kanalen voort te zetten. In juli verbrandde een eerste groep strijders hun wapens in een symbolische ceremonie in Slemani.
De Turkse denktankdirecteur Kadir Temiz benadrukt de centrale positie van Barzani in deze ontwikkelingen. “De Turkse regering erkent Nechirvan Barzani als een sleutelpersoon in Noord-Irak. Hij fungeert als brug tussen Ankara, Erbil en Bagdad. Zijn rol is essentieel voor het welslagen van het vredesproces,” aldus Temiz.
Het Turkse parlement heeft inmiddels een speciale commissie ingesteld om een routekaart voor duurzame vrede op te stellen. De aanbevelingen worden later dit jaar verwacht.
Concrete resultaten
Het bezoek leverde ook tastbare resultaten op. Ankara besloot onverwacht het vliegverbod op de luchthaven van Sulaimani, dat sinds april 2023 van kracht was, op te heffen. Erdogan nam dat besluit na een directe oproep van Barzani, waarmee hij diens invloed nogmaals erkende.
Daarnaast bespraken beide leiders de hervatting van Koerdische olie-exporten, die eerder deze maand zijn herstart na een akkoord tussen Bagdad, Erbil en internationale oliebedrijven. Deze hervatting, na een stillegging van ruim anderhalf jaar, wordt door zowel Koerdische als Turkse functionarissen gezien als een belangrijke stap richting economische stabiliteit.
