Qaladze, 1974: Een vergeten bloedbad in de schaduw van Koerdisch verzet
Op 24 april 1974 werd de Koerdische stad Qaladze getroffen door een van de gruwelijkste aanvallen uit de moderne geschiedenis. Iraakse gevechtsvliegtuigen bestookten de stad met napalmbommen, een verboden wapen, waarbij 123 burgers omkwamen en ruim 400 gewond raakten. Onder de slachtoffers bevonden zich vrouwen, kinderen, studenten en leraren, wat de aanval tot een symbool maakte van de brute onderdrukking door het Ba’ath-regime.
Achtergrond: Verraad en verzet
De bombardementen volgden op het verbreken van het Akkoord van 11 maart 1970 door Bagdad, dat beperkte autonomie aan de Koerden beloofde. Toen het regime zich hier vier jaar later terugtrok, laaide het verzet op. Universiteiten zoals die van Sulaimani werden broedplaatsen van verzet: studenten en academici sloten zich aan bij de gewapende strijd, waarbij “de pen en het geweer samen optrokken” tegen onderdrukking.
Een aanval op kennis en hoop
Het regime richtte zich bewust op culturele en educatieve centra. Qaladze, een stad bekend om haar intellectuele elite, werd met napalm, geleverd door de Sovjet-Unie, in as gelegd. Franse krant Le Monde omschreef het bloedbad op 10 juni 1974 als “de ergste catastrofe in een decennium van geweld”. De massagraven in Qaladze herinneren nog altijd aan deze zwarte dag, die jaarlijks wordt herdacht.
Erfenis van een tragedie
De aanval markeerde een keerpunt. Het verzet laaide verder op tijdens opstanden in 1982, 1983 en 1987, waarbij 24 april uitgroeide tot een dag van verzet. Tot vandaag eisen overlevenden erkenning van deze oorlogsmisdaad. “Dit was geen toeval,” aldus een lokale historicus. “Het regime wilde de Koerdische identiteit uitwissen, van cultuur tot onderwijs.”
Internationale verantwoordelijkheid
De rol van buitenlandse mogendheden blijft omstreden. De Sovjet-Unie, bondgenoot van het Ba’ath-regime, leverde niet alleen wapens maar ook politieke steun. Activisten wijzen erop dat straffeloosheid voor deze misdrijven een donkere schaduw werpt op het huidige Irak.
